Sint-Baafsabdij: Antiphonarium

We blijven in Gent. De Sint-Baafsabdij uit de 7de eeuw stond mee aan de wieg van de stad. Haar verhaal eindigt rond 1540, als de abdij eerst wordt omgevormd tot een kapittel van kanunniken en keizer Karel enkele jaren later grote delen van het abdijcomplex laat slopen.

De abdij beschikte over een rijke librije of bibliotheek. Daar getuigen nog enkele 15de-eeuwse inventarissen of catalogi van. En natuurlijk de bewaarde manuscripten, die verspreid zijn geraakt en waarvan de collectie uit de Universiteitsbibliotheek Gent in haar geheel als topstuk is erkend. Ze is voortaan een en ondeelbaar. (Ook het Liber Floridus bevond zich trouwens in de kloosterbibliotheek.)

Welke manuscripten maken deel uit van de collectie? Een 12de-eeuws exemplaar met de bijzonder invloedrijke Regel van Benedictus die het leven van veel monniken bepaalde, een reeks heiligenlevens, een breviarium of ‘bidboek’ uit de 13de eeuw, een 16de-eeuws processieboek en een tweedelig koorboek of antifonarium uit de 15de eeuw.

Samen bevatten ze een schat aan historische informatie over het religieuze leven en de liturgie in Sint-Baafs, brengen ze gezangen voor lokale heiligen die we van nergens anders kennen en illustreren ze de ontwikkeling van het gregoriaans en later van de polyfonie in de Lage Landen.